In de achttiende eeuw bezat de Arnhemse regentenfamilie Brantsen twee suikerplantages in Suriname, Vossenburg en Wayampibo. Over het leven op die plantages voor de bezitters, de opzichters en de slaven, vertelt historicus Bert Koene tijdens de Historische Herberg van 8 november. Gerrit van Middelkoop komt vertellen over plaatsen van vermakelijkheden die in de negentiende eeuw langs de Velperweg waren gelegen, zoals de fameuze Planten- en Vogeltuin. Minder welgestelde Arnhemmers konden daar niet heen; hun wekelijkse uitje was naar het badhuis om zich daar schoon te spoelen.
Ga naar "meer lezen" voor het volledige programma.
Historische Herberg Arnhem
Vrijdag 8 november, 17.00-19.00 uur
Toegang gratis
Molenplaats Sonsbeek
Zypendaalseweg 24a
6814 CL Arnhem
026 4450660
www.molenplaatssonsbeek.nl
www.historischeherberg.nl
Arnhemse slavenhouders
Historicus Bert Koene vertelt over zijn onderzoek naar de Surinaamse plantages van de Arnhemse regentenfamilie Brantsen. Zij bezaten twee grote rietsuiker- en koffieplantages waarop enkele honderden slaven werkten. Niemand van de familie is ooit zelf in Suriname geweest. Vanuit de Arnhemse leunstoel bestuurden zij hun bezit via een Amsterdams handelshuis, een gevolmachtigde in Paramaribo en directeuren op de plantages. In de presentatie overheerst het Arnhemse perspectief: hoe gedroegen de Brantsens zich als planters en wat merkten stadgenoten daarvan. Het verhaal over alle mensen die bij de twee plantages betrokken waren, te beginnen bij de slaven, staat in Koene’s zojuist verschenen boek De mensen van Vossenburg en Wayampibo – Twee Surinaamse plantages in de slaventijd. Het boek zal tijdens de herberg te koop zijn.
Plaetsen met vermaeckelijkheden
Ooit had Arnhem en omgeving tal van bezienswaardigheden en plekken van plezier. Gerrit van Middelkoop neemt u mee op een virtueel dagtochtje langs een handvol “Plaetsen met Vermaeckelijkheden”. We gaan in het voetspoor van talloze Arnhemmers die eind negentiende eeuw oostwaarts, via de Velperweg een aangenaam weekendtripje ondernamen. De eerste stop zal de roemruchte Arnhemse Vogel- en Plantentuin zijn, waar we ons verbazen over de ambitie om de concurrentie aan te gaan met Natura Artis Magistra in Amsterdam. Naast de presentatie van Gerrit van Middelkoop zal achter in de Molenplaats een pop-up tentoonstelling te zien zijn over hetzelfde onderwerp.
Baden en badhuizen in Arnhem
Veel zin om zichzelf te wassen, hadden de Nederlanders vroeger niet. Na 1850 kwamen de hygiënisten en die propageerden properheid: iedere week een bad. Arnhem kreeg al vroeg zijn eerste volksbadhuis. Over het tweede werd eindeloos gedelibereerd. Van Lombok naar Klarendal lopen om te douchen, is toch geen probleem? Hoe verdeel je schoolbaden voor 4500 leerlingen over 16 douches? De teil loste veel problemen op. En nu douchen we weer teveel. Ton Burgers neemt u mee langs de Arnhemse baden en badhuizen van vroeger.
Het Volksbadhuis in de West-Peterstraat, rond 1910. Foto: Gelders Archief
